Fenole

Fenol (Acidum carbolicum) był jednym z najwcześniej stosowanych środkach przeciwbakteryjnych. Działa bakteriobójczo w stężeniach powyżej 1%); stężenia 0,2% działają bakteriostatycznie, 1,3% roztwory wykazują działanie grzybobójcze. Znaczenie fenolu jest prawie wyłącznie historyczne. Jest to związek o dużej toksyczności; zastosowany na skórę powoduje martwicę, penetrującą w głąb. Współcześnie fenol stosowany jest niekiedy w stomatologii do dewitalizacji miazgi zębowej. Natomiast niektóre pochodne fenolu działają silniej od związku macierzystego. Należą tu chlorowcopochodne fenolu, difenole oraz pochodne, podstawione rodnikami alkilowymi. Krezol. Preparaty krezolu, stosowane w medycynie, zawierają zwykle mieszaninę wszystkich trzech izomerów. Krezol jest dość skutecznym środkiem przeciwbakteryjnym, jednak jest nie mniej toksyczny od fenolu. Działa na większość bakterii chorobotwórczych; na uwagę zasługuje jego skuteczność wobec drobnoustrojów jelitowych, dzięki czemu jest on jednym z lepszych środków do odkażania odchodów.