Fenacetyna

Fenacetyna otrzymywana jest z fenetydyny, pochodnej p-aminofenolu, przez podstawienie rodnikiem acetylowym wodoru do grupy aminowej. Lek działa przede wszystkim przeciwbólowe i przeciwgorączkowo, a także słabo uspokajająco, nie wykazując praktycznie działania, przeciwzapalnego. Łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego i jest szybko metabolizowana do wielu metabolitów, przede wszystkim do acetaminofenu. Okres półtrwania wynosi 0,7—1,25 h i z białkami krwi wiąże się w 30—33%. Ze względu na liczne objawy niepożądane, jak i znaczną toksyczność ogólną fenacetyna jest obecnie bardzo rzadko stosowana jako samodzielny lek. Stanowi ona składnik wielu mieszanek przeciwbólowych (np. Antineuralgiae, Bromidon) z salicylanami, kofeiną i pochodnymi pirazolonu. Fenacetynę stosuje się w mieszankach, w przeciętnych dawkach jednorazowych 100—200 mg, rzadziej 300 mg. Stosowana w dużych dawkach może spowodować wytworzenie methemoglobiny i rozpad krwinek czerwonych. Występuje przy tym senność, jako objaw działania depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy. Dawką śmiertelną u ludzi wrażliwych może być zaledwie kilka gramów. W zatruciach przewlekłych, które zdarzają się przy nadużywaniu fenacetyny w mieszankach przeciwbólowych, może wystąpić niedokrwistość hemolityczna ze zmniejszeniem liczby krwinek czerwonych i methemoglobinemią. Często mogą się pojawiać objawy alergiczne.