Farmakologia ukladu pkarmowego

Podstawową czynnością przewodu pokarmowego (trawiennego) jest fizykochemiczne przetwarzanie pokarmów zawierających złożone związki organiczne (białko, tłuszcze, węglowodany) na związki prostsze, które organizm może wykorzystać jako materiał energetyczny i budulcowy. Spośród składników pokarmowych tylko woda, sole mineralne oraz nieliczne proste związki organiczne nie wymagają żadnych przemian chemicznych, wchłaniane są bezpośrednio z przewodu pokarmowego, dostając się szybko do krwi. Wymienione procesy mogą odbywać się dzięki czynności ruchowej i wydzielniczej przewodu trawiennego, jak też wchłaniania przetworzonych pod wpływem soków trawiennych składników pokarmu lub syntezowanych, głównie w ścianie jelit, substancji odżywczych i budulcowych. Przewód pokarmowy spełnia też czynność wydalniczą, polegającą na usuwaniu z organizmu nie strawionych resztek pokarmu oraz różnych substancji organicznych i nieorganicznych powstających w przebiegu procesów metabolicznych lub obcych związków, np. leków niezależnie od sposobu wprowadzenia ich do organizmu. Różnorodne czynności przewodu pokarmowego są regulowane przez autonomiczny układ nerwowy oraz przez hormony żołądkowo-jelitowe. Pobudzenie układu przywspółczulnego aktywuje śródścienne zwoje cholinergiczne, prowadząc do zwiększenia czynności motorycznej żołądka i jelit, rozluźnienia skurczu zwieraczy oraz wzmożenia czynności wydzielniczej gruczołów trawiennych. Pobudzenie natomiast układu współczulnego wywołuje zwolnienie czynności motorycznej mięśni gładkich przewodu pokarmowego i zwiększenie skurczu zwieraczy oraz zmniejszenie równocześnie wydzielania soków trawiennych.